Lavendel: snoeien, stekken, plantafstand, soorten, gebruik en toerisme

Lavendel / Lavandula:
Deze plant komt oorspronkelijk uit het Zuiden en de streken rond de Middellandse Zee. Lavendel groeit graag op een zonnige, iets droge plaats in nogal stenige, wat kalkhoudende grond. In onze steken wordt voornamelijk de Lavandula angustifolia geplant. In Frankrijk noemt men deze la Lavande vraie; de echte of de fijne lavendel, deze geurt het best. Daarnaast bestaan er ook kruisingen tussen Lavandula spica en Lavandula angustifolia, die men in Frankrijk le Lavandin noemt. Deze wordt momenteel meest aangeplant voor de productie van etherische olie omdat deze meer opbrengst heeft per hectare dan de fijne lavendel. De beste variëteit is de Lavandula x intermedia 'Grosso', met grote lange bloemen. Maar deze laatste is in onze streken bij strenge winters niet zo winterhard. De olie van de echte lavendel is fijner, maar ook duurder dan de olie van de gekruiste of hybridenlavendel. Er bestaan minstens 250 verschillende variëteiten van lavendel en de meeste soorten bloeien blauw, maar er zijn ook witte en roze soorten.

Stekken van lavendel:
Lavendel kan men vermeerderen door zaaien, afleggen of door het nemen van stekken. Stekken wordt meest toegepast, vanaf half augustus kan men aan de slag. Neem stevige half verhoute topscheuten van ongeveer 8 cm lang. De wond onderaan moet gaaf zijn. Strip de onderste blaadjes en plaats de stekken naast elkaar in voedselarme stekgrond in een isomobakje. Deze mogen elkaar niet raken en druk de grond goed aan, vernevel regelmatig water. Naargelang de standplaats zijn de stekjes geworteld na 1 à 2 maanden.

het stekken van lavendel

Plantafstand
In de handel wordt lavendel aangeboden in pot 9 vierkant of 10,5 rond. Deze planten zijn 1 groei jaar oud. De plantafstand voor een lavendelhaag of groep is 35 cm

één jaar na het stekken

Tip: snoei uitspringende takjes weg voor het planten. Zo bekomt men gelijkvormige planten en begint u eigenlijk al met een onderhoudssnoei.
In tuincentra of op markten vindt u ook lavendel in grote potten. Deze planten zijn ouder en hebben het voordeel dat ze direct een rijke bloei geven in de zomer. De plantafstand van deze grotere planten bedraagt 40 tot 45 cm. Ook deze lavendels kunnen na het planten reeds een eerste vormsnoei krijgen.

Lavendel snoeien
Als men lavendel niet snoeit bekomt men een grote, onregelmatige struik, met onderaan en binnenin de struik sterk verhoute twijgen. Het jong loof bevindt zich dan na enkele jaren enkel nog op de bovenkant van de takken. De onderkanten zijn dan vrij kaal en de plant ziet er niet echt mooi meer uit.
Indien men mooie, lage, compacte lavendelstruiken wil met een rijke bloei dan moet u zeker jaarlijks twee maal snoeien.

1. kort na de bloei: uitgebloeide bloemen verwijderen
   In augustus tot oktober kan men de uitgebloeide bloemaren reeds wegknippen. De takken die er hier en daar uitspringen en zo een mooi zicht belemmeren mogen ook al worden afgeknipt. U mag zeker niet te diep snoeien, want de plant moet nog weerstand bieden tegen de vorst, vandaar enkel de opschiksnoei na de bloei.

Opschiksnoei na de bloei
 

2. in het voorjaar: de eigenlijke snoei
   De eigenlijke snoei van de lavendel gebeurt na de strengste vorst, vanaf half maart tot begin april. Voor deze grondige snoeibeurt kunt u best werken met de haagschaar. Bij planten die men jaarlijks snoeit mag men gerust terug snoeien tot 10 a 15 cm boven de grond.
   De lavendelbloemen zullen ontstaan op de takken die in het jaar zelf worden gevormd.
   
   Let op: planten die meerdere jaren niet gesnoeid werden, hebben onderaan enkel nog dood hout waaruit geen nieuwe scheutjes meer kunnen ontstaan. Deze planten mogen dan ook niet te diep worden gesnoeid.  De enige oplossing bij zo'n planten is ze te rooien en veel dieper terug in te planten zodat ze een 15 - 20 cm boven de grond uitsteken. Misschien is het interessanter om ineens nieuwe, jonge lavendels aan te planten en deze jaarlijks tweemaal te snoeien. Op deze manier kunt u vrij gemakkelijk tot ± 7 jaar genieten van een mooie, compacte, laagblijvende en rijkbloeiende lavendel.

Gebruik
Lavendel kan in onze tuinen aangeplant worden als solitair, in een verzameltuin, als laag haagje of in een gemengde bloemborder. De bloei begint vanaf half juni en kan duren tot ruim eind augustus al naargelang de soort en variëteit.

Bloemen worden geplukt en gebruikt in linnenzakjes, bloemschikken, zelfs in papierfabricage en gebak.
De essentiële olie die gedistilleerd uit takken en bloemen wordt gebruikt in de parfumindustrie, reinigingsproducten, zepen, bad- en doucheschuim, schoonheidsproducten op basis van lavendelolie. In de aromatherapie gebruikte men lavendelolie als verzachtend, kalmerend, ontspannend, opruimend en zuiverend middel, soms ook tegen stress, hoofdpijn en depressiviteit. De olie is ook helend bij insectenbeten, lichte brandwonden, kleine wondjes en ontstekingen van de huid.

producten op basis van lavendel

Lavendel en toerisme
In Zuid-Frankrijk bestaan er verscheidene streken die gekend zijn om hun lavendel en olieverwerkende nijverheid. Er bestaan routes die u langs de lavendelvelden, verzameltuinen, lavendelfeesten, lavendelboerderijen, tentoonstellingen en lavendelmusea voeren. Lavendelproducten worden gretig door de toeristen gekocht.

lavendel oogsten in Zuid- Frankrijk